Smoki w niżańskiej bibliotece

img_0085 img_0082 img_0080 img_0067 img_0043

„W dawnych czasach uczeni przyrodnicy wierzyli, że smok, mimo że uważano go za wcielenie diabła, posiadał własności lecznicze. Podkreślano, że krew smoka, sadło smoka, kości smoka oraz kamień smoczy mają własności uzdrawiające.” – mówił dr Marek Sikorski historyk sztuki, doktor nauk humanistycznych. W swojej prelekcji na temat kamienia smoczego przedstawił przekazy historyczne, w których wspominano o smokach i kamieniu smoczym jako środku leczniczym. Od Pliniusza Starszego poprzez źródła średniowieczne m.in. Konrada z Megenbergu po nowożytne, gdzie wymieniał nazwiska naukowców i przyrodników: Konrada Gesner, Ulisses Aldrovandi, Athanasius Kircher, Johann Leopold Cysat oraz Johann Jacobs Scheuchzer i ksiądz Benedykt Chmielowski.

Na prelekcji poświęconej smokom i smokobójcom wspominał – „Opowiadano, że spotykano je w morzu, w powietrzu, w górach, w świecie podziemnym, a nawet w grobowcach. Smokoznawcy pisali o własnościach leczniczych smoczych kości i sadła oraz smoczej krwi. Dawny świat był przekonany, że u jego początków miała miejsce kosmiczna walka bogów i herosów ze smokami. Idea smokobójstwa pojawiła się też w chrześcijaństwie. Wielu Świętych Pańskich i kilka Błogosławionych Dziewic oraz niektórzy pobożni rycerze pokonywali te diabelskie stwory. Według biblijnej wizji końca świata smok zostanie pokonany na zawsze. Różne smocze historie mają też swoje przyrodnicze uzasadnienie, a świat nauki odkrył istnienie smoków, ale zabroniono ich zabijania.”

Na spotkaniu poświęconym smokowi wawelskiemu mówił – „Ze smokiem wawelskim powiązanych jest wiele sekretów, w tym dotyczących jego słynnego krakowskiego pomnika, Smoczej Jamy oraz znanego obrazu Witolda Pruszkowskiego Smok podwawelski. (…) Nie każdy potwór musiał być smokiem. Mistrz Wincenty Kadłubek nie pisał o smoku, lecz o potworze o nazwie olophagus,(…) Nawet Jan Długosz, jeśli poprawnie przetłumaczymy tekst z jego Roczników, miał dylemat z nazwaniem tego potwora. Dopiero później zaczęto mówić o owej bestii jako o smoku, zapewne pod wpływem różnych traktatów przyrodniczych, w których pisano o rzeczywistym istnieniu smoków.”

Prelekcje uzupełniała bogato ilustrowana dokumentacja ikonograficzna i malarska. Dr Marek Sikorski wspominał jak ważne dla powstania i tożsamości Europy są dzieła literackie takie jak Mitologia oraz Biblia. W niżańskiej bibliotece odbyły się trzy spotkania o smoczej tematyce. Dla uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Czarnieckiego, młodzieży z Zespołu Szkół nr 5 oraz wolnych słuchaczy. W spotkaniach łącznie uczestniczyło około 70 osób.